Dệt thổ cẩm nét đặc sắc của văn hóa Con Cuông

Chỉ còn khoảng 3 tháng nữa là tới tết nguyên đán, mùa cưới, mùa lễ hội đang đến gần, nhu cầu mua sắm các mặt hàng trang phục thổ cẩm là rất lớn. Khắp bản rộn ràng tiếng thoi đưa và tiếng cười nói, gợi một nếp sống thanh bình nơi vùng quê bản Xiềng, xã Môn Sơn huyện Con Cuông này.

Sau thời gian thu hoạch mùa cũ, những người đàn ông tranh thủ cày bừa những thửa ruộng chờ màu gieo cấy mới còn các chị em phụ nữ lại quay qua tất bật với nghệ phụ để mang lại thu nhập thêm cho gia đình, cho cuộc sống. Người thì lên rừng kiếm củi, kiếm măng về bán, người thì xuống suối đánh cá, bắt tôm, người thì đi làm thuê cho các nơi khác. Riêng những chị em bản xiềng những mùa như thế này không phải tất bật kiếm kế sinh nhai, bởi từ mấy năm nay nghề dệt thổ cẩm truyền thống đã góp phần giải quyết việc làm và tăng thu nhập cải thiện cuộc sống cho người dân bản.

sản phẩm dệt thổ cẩm của chị em bản Xiềng

Các cụ gài trong bản Xiềng thường kể cho con cháu về ngày xưa các cô gái Thái bản Xiềng ai cũng đẹp người, đẹp nết, cần cù chịu khó và ai cũng biết dệt cửi, thêu thùa.

Ngày lên rẫy làm đồng, đêm về cả làng lại dậy lên tiếng dệt cửi và tiếng cười đùa. Các bản xa gần ai cũng muốn lấy được vợ là người bản Xiềng bởi nét đẹp và sự tháo vát, đảm đang của các cô gái bản Xiềng, hơn thế nữa là vì những của hồi môn là những sản phẩm được dệt khéo léo bởi chính tay những cô gái bản. Cứ thế nghề dệt cửi ngày một nổi tiếng khắp các vùng gần xa và được truyền từ đời này qua đời khác. Bộ trang phục truyền thống của phụ nữ Thái đã từ từ trở thành nét văn hóa đặc sắc.

Nhưng sau này do kinh tế xã hội ngày càng tiến bộ khiến bộ trang phục truyền thống dần dần bị bỏ lại phía sau và thay vào đó là các loại trang phục hiện đại với màu sắc, mẫu mã đặc sắc và gái tiền lại phải chăng. Hơn nữa thế hệ trẻ bây giờ có xu hướng bỏ bản đi lên các vùng đô thị lập nghiệp, thời gian ngồi dệt ngừoi ta dành để làm việc khác có thu nhập cao hơn. Các khung cửi lâu ngày không ai dùng nhện đã giăng đầy tơ, tiếng thoi cũng vắng dần kể từ đó.

gian hàng dệt thổ cẩm của HTX thủ công mỹ nghệ Môn Sơn

Phụ nữ ở bản Xiềng từ người trẻ, người già nhiều người muốn khơi lại nghề dệt thổ cẩm nhưng không biết phải làm từ đâu bởi nhiều khó khăn cứ chồng chất lên nhau. Lúc ấy chị Hà Thị Hằng (SN 1966) là người tâm huyết với nghề đã đứng ra cố gắng vận động chị em trong bản thành lập tổ dệt. Rồi từ tổ dệt sau này nhờ những bàn tay khéo lẹo lại bắt đầu gây dựng nên HTX thủ công mỹ nghệ Môn Sơn với nòng cốt vẫn là các chị em bản Xiềng. Ngoài sản phẩm dệt thổ cẩm HTX còn kinh doanh các đặc sản của vùng như cơm lam, cá mát, thịt lợn đen để phcụ vụ du khách và những ngày lễ hội. Tham gia HTX chị em còn nhận được thêm 1 triệu đồng từ việc tranh thủ thời gian nhàn rỗi và con số đó sẽ cao hơn vào mùa lễ hội khi có lượng du khách về đông.

Mùa tết lại sắp về tiếng cười nói, tiếng thoi lách cách đã phần nào xua đi cái lạnh giá của mùa đông vùng cao. Bản Xiềng hiện nay đã có 50% nhà hộ dân có khung cửi. Nghề dệt thổ cẩm đã mang đến nguồn thu nhập đáng kể cho chị em nơi đây, kết hợp với nghề chính cuộc sống người dân nơi đây đang được nâng cao từng ngày.

Theo thông tin sắp tới tỉnh sẽ thẩm định tiến tới công nhận làng nghề truyền thống dệt thổ cẩm cho bản Xiềng. Hy vọng nét đẹp truyền thống này sẽ được lưu giữ mai cho các thế hệ sau.